EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII SZTUKI
POZIOM ROZSZERZONY
Egzamin maturalny w formule 2015
DATA: 19 maja 2022 r.
GODZINA ROZPOCZĘCIA: 14:00
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60
Zadanie 1.
Przyjrzyj się poniższym reprodukcjom.
Zadanie 1.1. (0–1)
Uzupełnij tabelę. Uporządkuj chronologicznie przedstawione malowidła A–C. Wpisz numery 1–3 we właściwej kolejności, gdzie 1 oznacza dzieło chronologicznie najstarsze, a 3 – dzieło chronologicznie najnowsze.
Zadanie 1.2. (0–1)
Wymień trzy cechy formalne malowideł wspólne dla wszystkich dzieł (A, B i C).
1. ………………………..
2. ………………………..
3. …………………………
1.1
A – 3
B – 2
C – 1
1.2
Przykładowe rozwiązania
– operowanie płaską plamą barwną / sylwetowość
– przedstawienia profilowe
– kompozycja statyczna
– wyraźny kontur
– kontrasty barwne
– schematyzm w ukazaniu postaci, zwierząt i roślin
– kompozycja jednoplanowa
– linearyzm
– przedstawienia figuralne
Zadanie 2. (0–1)
Malarze sieneńscy czerpali inspirację ze sztuki bizantyjskiej. Na przykładzie obrazu, którego autorem jest Duccio di Buoninsegna, wymień dwie cechy formalne dzieła, które świadczą o tej inspiracji.
1. ………………………..
2. ………………………..
Przykładowe rozwiązania
– zastosowanie złotego tła
– hierarchizacja
– izokefalizm / izokefalia
– brak głębi / płaskość przedstawienia
– wyraźnie widoczna linia budująca kształty / kaligraficzna linia / przewaga rysunku nad plamą barwną / kontur / linearyzm
– szrafowanie
– kolor potraktowany dekoracyjnie
– kolor symboliczny
– perspektywa intuicyjna
– perspektywa umowna
– wydłużone / zaburzone proporcje ciał
– schematyzm w ukazaniu postaci / uproszczona anatomia postaci
– kompozycja jednoplanowa
–kompozycja zrytmizowana
Zadanie 3.
Przyjrzyj się poniższym reprodukcjom.
Zadanie 3.1. (0–2)
Określ styl reprodukowanych dzieł.
A …………………………….………….
B ……………………….………………..
C ……………………….……………….
D ……………………….……………….
Zadanie 3.2. (0–1)
Zidentyfikuj dzieła na podstawie poniższych informacji. W każdym wierszu tabeli wpisz literę wybraną spośród A–D, którą oznaczono opisany obraz.
3.1
Rozwiązanie
A. romański / romanizm
B. renesansowy / renesans / quattrocento / odrodzenie
C. bizantyński / styl Komnenów
D. gotycki / gotyk / styl łamany
3.2
1. Dzieło przedstawia temat pasyjny. dzieła D
2.Chrystusa ukazano w kontrapoście. B
3. Chrystus został ukazany jako Pantokrator. A
Zadanie 4.
Poniżej zamieszczono zdjęcie bryły oraz plan budowli.
Zadanie 4.
Poniżej zamieszczono zdjęcie bryły oraz plan budowli.
Zadanie 4.1. (0–1)
Rozpoznaj budowlę przedstawioną na fotografii. Podaj nazwę własną budowli oraz nazwę miasta, w którym się ona znajduje.
Nazwa budowli: ……………….……………………………………..…………………………………
Miasto: …………………………………………………………..………………………………………
Zadanie 4.2. (0–2)
Poniżej zamieszczono schematy przedstawiające dwa różne typy przestrzenne budowli sakralnych (A i B).
Dopasuj schemat typu przestrzennego (A albo B) do budowli przedstawionej we wstępie do zadania 4. Nazwij ten typ układu przestrzennego i uzasadnij swój wybór.
Budowla ze wstępu do zadania 4. reprezentuje typ przestrzenny: ……………………………… ……………………………… ………………………………
Nazwa typu: ……………………………………………………………………..……………….…….
Uzasadnienie: ………………………………………………………………………………………….
4.1
Rozwiązanie
Nazwa: Kościół Mariacki / Bazylika Mariacka / kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Miasto: Gdańsk
4.2
Rozwiązanie
Budowla ze wstępu do zadania 4. reprezentuje typ przestrzenny: B.
Nazwa typu: hala / kościół halowy
Uzasadnienie: Na przedstawionej fotografii widać, że nawa główna nie ma osobnych okien. / Kościół przedstawiony na fotografii ma trzy nawy tej samej wysokości.
Zadanie 5. (0–2)
Przyjrzyj się poniższej reprodukcji.
Uzupełnij tekst – wpisz właściwe: imię i nazwisko twórcy (1.), imię i przydomek króla
(2.), nazwę własną budowli (3.) oraz nazwę typu przedstawienia (4.).
W latach 1529–1531 rzeźbiarz ……….………………………………………………….. (1.)
wykonał nagrobek króla …………………..…………………………………… (2.). Dzieło to
znajduje się w ………………………………………………………………. (3.). Postać króla, po
raz pierwszy w Polsce, została ukazana w tak zwanej pozie …….……………………….… (4.).
Nazwa tego typu przedstawienia pochodzi od nazwiska rzeźbiarza, który zastosował to
rozwiązanie w nagrobku kardynała Ascania Sforzy w Rzymie.
Rozwiązanie
W latach 1529–1531 rzeźbiarz Bartolomeo Berrecci / Berrecci (1.) wykonał nagrobek króla Zygmunta I Starego (2.). Dzieło to znajduje się w kaplicy Zygmuntowskiej w Katedrze na Wawelu w Krakowie / kaplicy Zygmuntowskiej / Katedrze na Wawelu w Krakowie (3.). Postać króla, po raz pierwszy w Polsce, została ukazana w tak zwanej pozie sansovinowskiej (4.). Nazwa tego typu przedstawienia pochodzi od nazwiska rzeźbiarza, który zastosował to rozwiązanie w nagrobku kardynała Ascania Sforzy w Rzymie.
Uwaga: Akceptuje się odpowiedzi Zygmunt I oraz Zygmunt Stary.
Zadanie 6. (0–1)
Poniższe zdjęcia przedstawiają jeden z elementów wyposażenia świątyni chrześcijańskiej.
Podaj nazwę tego elementu oraz wymień nazwę jednego ornamentu, widocznego na zdjęciach, który wykorzystano do jego dekoracji.
Nazwa: …………………………………………………………………..………………………………
Ornament: ………………………………………………….…………….………….………………….
Nazwa: ambona / kazalnica
Ornament: rocaille
Zadanie 7. (0–2)
Przyjrzyj się poniższym reprodukcjom i podaj: (a) autora dzieła i (b) tytuł dzieła.
a) ……………………………………….……… a) ……………………………………….………
b) ……………………………………….……… b) ……………………………………….………
A
a) Diego Velázquez / Velázquez
b) Wenus z lustrem
B
a) Jean Auguste Dominique Ingres / Ingres
b) Wielka odaliska / Odaliska
Zadanie 8. (0–2)
Podaj nazwę kierunku reprezentowanego przez dzieło przedstawione na poniższej reprodukcji i wskaż trzy cechy dzieła charakterystyczne dla tego kierunku.
Kierunek: …………………………………………………………………………………………………………………
Cechy: …………………………………………………………………………………………………………………….
Kierunek: impresjonizm
Cechy:
– dywizjonizm
– malowanie drobnymi plamkami barw
– prymat barw / koloryzm
– dominująca rola światła / przestrzeń obrazu budowana poprzez światło
– wyrazisty dukt pędzla
– uwydatniona faktura
– cienie uzyskane za pomocą błękitu / autonomia kolorystyczna świateł i cieni
– kontrast symultaniczny barw
– wrażenie przypadkowości kadrowania kompozycji / otwarta kompozycja
– uchwycenie ulotności chwili
– czyste / intensywne barwy
– skala barw chromatycznych
– temat rodzajowy / przedstawienie sceny codziennej.
Zadanie 9.
Przyjrzyj się poniższym reprodukcjom przedstawiającym dwa portrety wykonane przez tego samego autora.
Zadanie 9.1. (0–1)
Podaj imię i nazwisko lub pseudonim artystyczny autora przedstawionych portretów.
……………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 9.2. (0–2)
Rozpoznaj technikę, która posłużyła do wykonania portretów. Zapisz jej nazwę i wymień jej dwie charakterystyczne cechy.
Technika: …………………………………………………………………………
Cechy: ……………………………………………………………………………..
9.1
Autor: Stanisław Ignacy Witkiewicz / Witkacy
9.2
Technika: pastel / pastel sucha
Cechy:
– podłoże stanowi zwykle papier lub karton, ewentualnie płótno / szorstkie podobrazie
– świetlista i jasna kolorystyka / intensywna kolorystyka
– miękko przenikające się kolory
– można uzyskać efekty rysunkowe (operowanie kreską) oraz malarskie (operowanie plamą barwną)
– technika nietrwała, wymaga utrwalenia, np. fiksatywami / technika wrażliwa na światło i dotyk
– farba w postaci lasek sproszkowanego pigmentu / barwnika.
Zadanie 10. (0–1)
Przyjrzyj się reprodukcji i oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeżeli jest fałszywe.
| 1. | Autorem dzieła jest Arman. | P | F |
| 2. | Dzieło jest przykładem asamblażu. | P | F |
| 3. | Dzieło powstało w 1. połowie XX wieku. | P | F |
1. P
2. P
3. F
Zadanie 11.
Przyjrzyj się poniższym zdjęciom przedstawiającym dwa różne dzieła.
Zadanie 11.1. (0–2)
Podaj nazwę miasta, w którym znajduje się każde z dzieł (A i B), oraz nazwę okresu, w którym to dzieło powstało.
Dzieło A
Miasto: ………………………………….………………….……..
Okres: ………………………………….…………………………
Dzieło B
Miasto: ……………………………………………………………
Okres: …………………………………………………………….
Zadanie 11.2. (0–2)
Podaj po dwie cechy formalne każdego z dzieł.
Dzieło A: …………………………………………
Dzieło B: …………………………………………
Zadanie 11.3. (0–1)
Wybierz i zaznacz funkcję, jaką pierwotnie pełniły oba dzieła. Przedstawione dzieła pierwotnie pełniły funkcję
A. kommemoratywną.
B. sakralną.
C. sepulklarną.
D. architektoniczną.
11.1
Dzieło A
Miasto: Rzym
Okres: starożytność / starożytny Rzym / antyk / Cesarstwo Rzymskie
Dzieło B
Miasto: Warszawa
Okres: barok / barok wazowski
11.2
Dzieło A:
– trzon kolumny pokryty reliefami (płaskorzeźbami)
– występuje narracja kontynuacyjna
– narracja symultaniczna
– w układzie spiralnym
– dynamiczne przedstawienie postaci
– zwieńczona figurą
– głowica w stylu toskańskim / etruskim
– kolumna umieszczona na wysokim cokole
– kolumna z bazą.
Dzieło B:
– trzon kolumny wykonany z jednego bloku kamiennego, gładki
– kolumna zwieńczona głowicą w stylu korynckim
– figura władcy na szczycie (postać w kontrapoście)
– kolumna stojąca na wysokim postumencie / na podwyższeniu ze schodów
– na postumencie umieszczona tablica z inskrypcją
– kolumna z bazą
– zróżnicowanie użytych materiałów (kamień i brąz)
– inspiracja tradycją antyczną.
11.3
Odpowiedź: A
Zadanie 12.
Przyjrzyj się poniższej ilustracji.
Zadanie 12.1. (0–1)
Podaj autora dzieła oraz dziedzinę sztuki, do której zaliczamy to dzieło.
Autor: …………………………………………………………………………………………………….
Dziedzina sztuki: …………..………..………………………………………………………………….
Zadanie 12.2. (0–2)
Określ styl, który reprezentuje dzieło. Uzasadnij swój wybór, odnosząc się do jednej cechy formy dzieła.
Styl: ……………………………………………………
Uzasadnienie: ……………………………………..
12.1
Autor: Benvenuto Cellini / Cellini
Dziedzina sztuki: sztuka użytkowa / rzemiosło artystyczne / złotnictwo
12.2
Styl: manieryzm
Przykładowe uzasadnienie:
− Dzieło to jest charakterystyczne dla manieryzmu, ponieważ posiada skomplikowaną kompozycję i wyrafinowaną formę.
− Zaprezentowane postacie mają nienaturalnie ułożone ciała (trudne, sztuczne pozy). − Postacie mają charakterystyczne dla manieryzmu wydłużone proporcje ciała (szyja i tors kobiety).
− Wszystkie elementy solniczki pokryte są bogatą dekoracją (zatłoczenie elementów). − Kompozycja solniczki charakteryzuje się atektoniką.
Zadanie 13.
Przeczytaj poniższy tekst – wypowiedź Jana Matejki na temat współczesnego mu malarstwa.
[…] jak jestem u siebie na wsi, nieraz obserwuję, jak wczesnym rankiem obywatelki […] idą z konwiami po wodę, rzucając poza siebie głębokie niebieskie cienie. Ja widzę też i słońce, i kontrasty cienia odbijającego niebo, tylko że nie potrafię tego zrobić […]. Mam inne zainteresowania. […] Do was należy powietrze i słońce, ja zaś pozostanę ze starymi królami.
J.M. Michałowski, Jan Matejko, Warszawa 1979.
Zadanie 13.1. (0–1)
Do jakiego kierunku artystycznego nawiązał Jan Matejko słowami „niebieskie cienie” oraz „słońce i kontrasty cienia odbijającego niebo”?
……………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 13.2. (0–1)
Którzy z artystów wymienionych poniżej byli uczniami Jana Matejki? Zaznacz dwie właściwe odpowiedzi spośród podanych.
A. Stanisław Wyspiański
B. Juliusz Kossak
C. Andrzej Wróblewski
D. Jacek Malczewski
E. Władysław Podkowińsk
13.1
Odpowiedź: Impresjonizm
13.2
A
D
Zadanie 14.
Przyjrzyj się poniższym autoportretom.
Zadanie 14.1. (0–2)
Podaj po trzy cechy kompozycji każdego z obrazów.
Obraz A: ………………………………………………………………………………………………………………….
Obraz B: ………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 14.2. (0–2)
Podaj po trzy cechy kolorystyki każdego z obrazów.
Obraz A: ………………………………………………………………………………………………………………….
Obraz B: ………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 14.3. (0–2)
Podaj po trzy cechy sposobu ukazania światła na każdym z obrazów.
Obraz A: ………………………………………………………………………………………………………………….
Obraz B: ………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 14.4. (0–1)
Wyjaśnij różnicę w sposobie przedstawienia rzeczywistości na zamieszczonych autoportretach.
……………………………………………………………………………………………………………………………….
14.1
Obraz A:
– statyczna
– zamknięta
– jednopostaciowa
– wertykalna
– portret w ujęciu ¾
– twarz skierowana na wprost / en face
– postać wpisana w trójkąt
– kompozycja jednoplanowa
– kompozycja osiowa / podkreślona oś pionowa
– centralna
– zrównoważona
– dążąca do symetrii.
Obraz B:
– otwarta
– dynamiczna
– asymetryczna
– jednopostaciowa
– diagonalna / oparta na liniach ukośnych
– bliski kadr
– kompozycja jednoplanowa
– efekt horror vacui
– postać w ujęciu ¾.
14.2
Obraz A:
– zawężona gama barwna
– dominują barwy ciepłe
– kontrasty walorowe między jasną barwą karnacji a ciemną suknią
– dominują odcienie brązu, sepii i czerni / obraz jest w kolorycie brązu / barwy ziemi
– barwy stonowane
– zharmonizowana kolorystyka obrazu
– ciemna tonacja barwna.
Obraz B:
– szeroka gama barwna
– przeważają barwy czyste
– barwy chromatyczne i achromatyczne
– plama barwna ograniczona konturem
– kontrast temperaturowy barw zimnych (butelkowa zieleń) z ciepłymi odcieniami beżu / obraz zbudowany z odcieni ciemnej zieleni i beżów, brązów
– akcent czerwieni (szminka)
– kontrasty walorowe między partiami oświetlonymi a cieniami.
14.3
Obraz A:
– miękki modelunek światłocieniowy
– światło padające spoza obrazu
– światło padające z lewej strony obrazu
– nieokreślone źródło światła
– wyraźny modelunek
– najsilniej oświetlona jest twarz i dłoń kobiety
– światło sprawia wrażenie rozproszonego.
Obraz B:
– twardy, rzeźbiarski modelunek światłocieniowy
– modelunek uproszczony
– wyraźny światłocień
– światło padające spoza obrazu
– wyraźne refleksy światła na karoserii samochodu, policzku kobiety oraz fragmentach stroju
– światło i cienie równomiernie rozłożone
– nieokreślone źródło światła
– światło pada z prawej strony.
14.4
Autoportret Anny Bilińskiej jest namalowany realistycznie. Autoportret Tamary Łempickiej cechuje stylizacja / deformacja / zgeometryzowanie / uproszczenie form.
Zadanie 15.
Przyjrzyj się poniższym zdjęciom przedstawiającym ten sam budynek.
Zadanie 15.1. (0–1)
Podaj nazwę budynku oraz określ kierunek w sztuce reprezentowany przez budynek.
Nazwa: ……………………………………………………….…………………………………………
Kierunek: …………………………………………………………………………………………….….
Zadanie 15.2. (0–2)
Wymień dwa nowatorskie rozwiązania architektoniczne zastosowane w tej budowli.
15.1
Nazwa: Centre Pompidou / Centrum Pompidou / Pompidou
Kierunek: high-tech / postmodernizm
15.2
Przykładowe rozwiązania
– instalacje poprowadzone na zewnątrz budynku
– kolor każdej z instalacji odpowiada innej funkcji
– wprowadzenie wyrazistego koloru w elewacji
– klatka schodowa poprowadzona na zewnątrz budynku
– przeniesienie instalacji na zewnątrz umożliwiło stworzenie otwartej przestrzeni w środku, którą można dowolnie modyfikować, w zależności od potrzeb wystawienniczych / otwarta konstrukcja wnętrza
– potraktowanie budowli jak maszyny bez obudowy
– wykorzystanie nowoczesnych i różnorodnych materiałów
– elementy instalacji / konstrukcji budynku stanowią dekorację elewacji.
Zadanie 16. (0–20)
Napisz wypracowanie na jeden z poniższych tematów.
Temat 1.
Pejzaż jako odwzorowanie rzeczywistości lub subiektywna wizja artysty. Na podstawie trzech dzieł z różnych epok lub reprezentujących różne style przedstaw różnorodność malarstwa
pejzażowego.
Temat 2.
W nowożytnej oraz nowoczesnej sztuce europejskiej można odnaleźć elementy zaczerpnięte z innych kultur. Na przykładzie trzech dzieł sztuki reprezentujących różne kierunki omów
wpływ kultur pozaeuropejskich na sztukę Europy.
WYPRACOWANIE
na temat nr …………
Przykłady autorów i dzieł:
Temat 1:
-Vincent Van Gogh (pejzarze)
-Pieter Bruegel (starszy) „Upadek Ikara”
-Meindert Hobemma „Droga do nikąd”
Temat 2:
– Paul Gaugin „La orana Maria”
– Pablo Picasso „Panny z Awinionu” – zerwanie z europejskim aktem kobiecym
-Paul Abadie , kościół Sacre-Coeur w Paryżu