Kolory w pracy artysty
“Learn the rules like a pro, so you can break them like an artist” (Naucz się zasad jak profesjonalista,
abyś mógł je łamać jak artysta- tłum. własne) – to cytat przypisywany sławnemu artyście malarzowi –
Pablo Picasso. Słowa te świetnie pasują do nauki zasad stosowania kolorów w sztuce. Każdy z nas ma
swoje ulubione kolory i takie, które wywołują w nim konkretny nastrój. Kolory to wszak jeden z
podstawowych środków wyrazu artysty – za ich pomocą można przekazać różnorakie emocje i
nastroje. Ich użycie nie powinno zależeć jednak wyłącznie od uznania i intuicji twórcy – warto,
zgodnie z przesłaniem Picassa, najpierw poznać pewne ustalone zasady mieszania i pozyskiwania
barw, tak aby nasze prace cieszyły oko i zapadały w pamięć na dłużej.
Teoria kolorów i koło barw
Pod pojęciem teorii kolorów kryje się szeroka dziedzina dotycząca odbierania wrażeń kolorystycznych
przez mózg człowieka, psychologia koloru, zasady łączenia i pozyskiwania kolorów. Pomocnym
narzędziem w poznaniu i nauce teorii kolorów jest koło barw. Pierwszą jego wersję stworzył znany
fizyk Isaac Newton w XVII w. Potem schemat koła barw ulepszało i modyfikowało jeszcze wielu innych
naukowców, ale to już temat na osobny artykuł. Naukowo rzecz ujmując, koło barw to graficzny zapis
zakresu rozpoznawanych przez ludzkie oko barw (widmo światła widzialnego). Z artystycznego
punktu widzenia koło barw ukazuje zasady mieszania kolorów.
Barwy w kole kolorów są ułożone w takiej kolejności, w jakiej kolory pojawiają się w widmie światła
postrzeganego przez ludzkie oko. Lewa strona koła zawiera ciepłe kolory, oparte na czerwieni,
natomiast prawa —kolory chłodne, oparte na kolorze niebieskim.
Rodzaje kolorów- podstawowe, pochodne i dopełniające
Punktem wyjścia przy rozważaniach o teorii kolorów są barwy podstawowe, a więc takie, których nie
da się uzyskać poprzez mieszanie innych kolorów. Do barw podstawowych zalicza się kolor niebieski,
żółty i czerwony.
Barwy pochodne (inaczej drugorzędowe) powstają z kolei po zmieszaniu dwóch barw podstawowych.
Ze zmieszania czerwieni i żółcieni powstaje kolor pomarańczowy, z niebieskiego i żółtego – zieleń a z
czerwieni zmieszanej z niebieskim – fiolet.
Barwy trzeciorzędowe uzyskuje się, mieszając kolor podstawowy z najbliższym kolorem
drugorzędowym. Są to więc np. żółtozielony czy czerwono pomarańczowy.
Na kole barw możemy wyróżnić również barwy dopełniające się- są to kolory ułożone naprzeciw
siebie. Po zmieszaniu – dają szarość. Barwy dopełniające stanowią następujące połączenia
kolorystyczne: barwa czerwona + zielona, fioletowa + żółta, niebieska + pomarańczowa.
A co z czernią i bielą?
Z naukowego punktu widzenia czerń to brak światła – prawdziwa czerń występuje więc np. w głębi
czarnej dziury. Z kolei czysta biel to kolor niefiltrowanego światła. Łatwo więc wywnioskować, że
czysta biel i czerń jest niemożliwa do uzyskania w pracy artysty, zarówno w malarstwie, digitalu czy
wydruku. Przy tworzeniu używamy więc pigmentów, które są jak najbardziej zbliżone do wyżej
wymienionych kolorów, a powstają ze zmieszania trzech barw podstawowych.
Podsumowanie
Kolory to szczególnie wyrazisty i ważny element pracy plastycznej. Posługując się kolorami najczęściej
opieramy się na własnym wyczuciu, warto jednak sięgnąć także do dotychczasowych osiągnieć teorii
kolorów wypracowanych przez znanych naukowców i doświadczeń wybitnych artystów. Dzięki
zdobytej wiedzy oraz własnej niepowtarzalnej wizji możemy stworzyć dzieła, które mogą zadowolić
nawet najbardziej perfekcjonistycznych twórców.