Linoryt – co to za technika?
LINORYT to ciekawa technika graficzna, która należy do technik tzw. druku wypukłego. W przypadku linorytu matryca wykonana jest z linoleum, co pozwala na swobodę wykonywania wzoru – żłobienie można wykonywać w każdym kierunku, inaczej niż w przypadku np. drewna i drzeworytu. A szczegóły? Za słownikiem PWN: ‘w płycie linoleum wycina się nożem i innymi narzędziami partie kompozycji mające w odbitce pozostać białe; pozostałe części powleka się farbą i wykonuje odbitki; linoryty charakteryzują silne kontrasty czerni i bieli (…)’. Technika ta daje nam więc spore możliwości artystycznego wyrazu, mimo że jest stosunkowo młoda.
Historia linorytu i linoleum
Linoryt jako technika nie istniałby bez materiału – linoleum. Historia tego materiału zaczyna się w połowie XIX wieku w Wielkiej Brytanii, gdzie Frederick Walton opatentował je w 1860r. Wówczas stosowany był on jako tworzywo do wykładania podłóg, później również jako tapeta. Od ostatniej dekady XIX wieku po linoleum sięgnęli artyści. Można tu wymienić przede wszystkim artystów amerykańskich (Will H. Bradley) austriackich (Franz Cizek), niemieckich (Christian Rohlfs) i czeskich (Vojtech Preissig). W latach 30. XX wieku linoryt zaczął cieszyć się jeszcze większym zainteresowaniem wśród artystów. Sięgał po niego m.in. Henri Matisse, który przedstawiał w swoich dziełach uproszczone sylwetki ludzkie i motywy kwiatowe. Linorytem zainteresował się nieco później także Pablo Picasso, który tworzył kolorowe prace, w tym np. ,,Portret kobiety za Cranachem Młodszym” z 1958r. Z kolei na polskim gruncie warto wspomnieć o Stanisławie Fijałkowskim. Należał on do grupy artystów skupionych wokół Władysława Strzemińskiego. W swoich wczesnych pracach linorytnicznychnawiązywał do impresjonizmu i kubizmu, w okresie późniejszym skierował się bardziej ku abstrakcji.
Linoryt obecnie
W dzisiejszych czasach linoryt nadal fascynuje i daje nowe możliwości artystycznej samorealizacji. Jest także nadal popularny o czym świadczą wydarzenia mu poświęcone, (np. Konferencja ASP w Gdańsku z 2014r.) a także fakt, iż zajmuje się nim całkiem sporo współczesnych artystów, których prace znajdziemy w Galeriach stacjonarnych i online. Współcześnie popularny jest m.in. linoryt punktowy, który daje unikalne efekty wizualne.